Hastanemizde İç Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Samet SAYILAN güneş çarpmasına karşı dikkat edilmesi ve alınması gereken önlemler hakkında bilgi verdi.
Sıcak çarpması nedir?
Güneş çarpması olarak da bilinen sıcak çarpması, uzun süre yüksek sıcaklıklara maruz kalmakla vücudun aşırı miktarda ısınmasından ortaya çıkan bir durumdur.
Kimler risk altındadır?
• Yaşlılar
• Bebekler ve 5 yaş altı çocuklar
· Gebeler
• Ek hastalığı olanlar: Özellikle kalp-damar hastalıkları, Parkinson, demans, obezite, diyabet, ishal, kistik fibrozis, skleroderma gibi hastalığı olanlar, yatağa bağımlı hastalar ve daha önce sıcak çarpması geçirmiş olanlar
• Akciğer hastalığı olanlar
• İlaç kullanımı: Hipertansiyon ilaçları, idrar söktürücüler, depresyon ve psikoz ilaçları kullananlar
• Yaşam koşulları: Evsizler, yoksullar, daha serin bir yere gitme imkânı olmayanlar.
Sıcak Çarpmasının Belirtileri Nelerdir?
Sıcak çarpmasının ilk aşaması olan, aşırı miktarda sıvı ve tuz kaybıyla oluşan halsizlik durumuna sıcak bitkinliği denir. Vücut normal sıcaklığını dengede tutamaz duruma geldiğinde de sıcak çarpmasının belirtileri kendini göstermeye başlar.
Bunlar;
• Vücut sıcaklığının hızlı bir şekilde 40°C ve üzerine çıkması
• Terlemenin bozulması, cildin sıcak ve kuru olması, önce kızarıp daha sonra soluk ve morumsu bir renk alması
• Normalden daha hızlı soluk alıp verme
• Nabzın normalden hızlı atması
• Bulantı, kusma, baş ağrısı
• Kas krampları, tutarsız konuşmalar, çevreyi tanıyamama, şaşkınlık, agresif konuşma ya da davranışlar, ajitasyon ve halüsinasyonlar, uyuklama ya da sersemlik hali, havale geçirme ve bilinç kaybıdır.
Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Sersemlik, baş ağrısı, aşırı yorgunluk, gerginlik, şiddetli kas ağrıları, yüksek ateş, mide bulantısı, havale geçirme ya da bilinç kaybı görüldüğünde acil olarak doktora başvurmak gerekir.
İstenmeyen sonuçlar nelerdir?
• İsilik (miliaria):
• Sıcak ödemi:
• Yaşamsal organ hasarı:
• Bilişsel ve organ işlev bozukluğu
• Olumsuz gebelik süreçleri ve doğumlar oluşabilir
• Artan acil servis başvuruları ve hastaneye yatışlar, artan sağlık harcamalarına yol açar
Korunma yöntemleri nelerdir?
• Toplu taşımada klima kullanılmalı.
• Doğal malzemeden yapılmış, hafif, bol ve açık renk kıyafetler giyin.
• Ağır yemeklerden kaçının, aç olmasanız bile normal şekilde yemeye çalışın.
• Bol su için ve sağlıklı sıvılar tüketin. Her sağlıklı kişi günde 1,5-2 litre su içmelidir.
• Sıcak koşullarda çalışan ve terleyen kişiler için, sık sık ara vermek ve spor içecekleri veya elektrolit solüsyonları tüketmek önemlidir.
• Şeker, alkol ve kafein içeren içeceklerden uzak durun
• Gölgede kalın, geniş kenarlı şapka, güneş gözlüğü ve koruyucu faktörü yüksek güneş kremi kullanın • Sıcak saatlerde dışarı çıkmamaya dikkat edin, özellikle 10:00-15:00 saatleri arasında.
• Aşırı sıcak günlerde mümkünse evin içini serin tutun (oda sıcaklığı gündüz 32°C'nin, gece ise 24°C'nin altında tutulmalı), gerekirse klima ya da vantilatör kullanın, güneş alan taraftaki pencereleri perde ve varsa panjurları kapalı tutun, evin serin odasında oturun
• Havası kötü ve sıcak olan taşıtlarda yolculuk yapmayın,
• Mümkünse sık duş alın
• Hava, polen ve kirlilik tahminlerini güvenilir bir kaynaktan takip edin.
